Cơ sở thí nghiệm liên ngành và siêu trọng lực ly tâm (CHIEF) ở Hàng Châu, Chiết Giang. Ảnh: Ifeng

Cơ sở thí nghiệm liên ngành và siêu trọng lực ly tâm (CHIEF) ở Hàng Châu, Chiết Giang. Ảnh: Ifeng

Sau khi hoạt động đầy đủ, Cơ sở thí nghiệm liên ngành và siêu trọng lực ly tâm (CHIEF) sẽ cung cấp nền tảng khoa học với ly tâm siêu trọng lực mạnh nhất hành tinh, MSN hôm 17/11 đưa tin. Dự án đánh dấu bước tiến giúp thúc đẩy hiểu biết của các nhà khoa học về sự kiện như quá trình hình thành núi hay thảm họa sụp đổ đập. Việc hoàn thành sơ bộ dự án là một cột mốc trong lĩnh vực nghiên cứu siêu trọng lực, theo thông báo của chính quyền Hàng Châu, thủ phủ tỉnh Chiết Giang ở phía đông Trung Quốc. Theo kế hoạch, giai đoạn bàn giao đầu tiên sẽ diễn ra trong năm nay.

Dự án được cấp phép năm 2018 bởi Ủy ban cải cách và phát triển quốc gia Trung Quốc (NDRC). Quá trình xây dựng bắt đầu năm 2020, dưới sự giám sát của nhóm nhà khoa học đến từ Đại học Chiết Giang. CHIEF bao gồm 3 máy ly tâm siêu trọng lực, xoay tròn khoang chứa cực nhanh để chất lỏng và chất rắn nặng hơn bị đẩy ra rìa ngoài hoặc đáy. Máy ly tâm đầu tiên trông giống hai cánh tay khổng lồ nắm hai chiếc giỏ đặt module thí nghiệm. Việc lắp đặt hai máy ly tâm còn lại đang diễn ra.

Trọng lực của Trái Đất được biểu thị dưới dạng 1 g và bất cứ thứ gì lớn hơn 1 g được gọi là siêu trọng lực. Khi phi hành gia quay trở lại Trái Đất trong khoang tàu vũ trụ, người đó sẽ trải qua siêu trọng lực 4 g, gấp tương đương 4 lần trọng lượng cơ thể họ. Máy ly tâm siêu hấp dẫn là công cụ nghiên cứu có tính cách mạng bởi khả năng tạo ra điều kiện vật lý cực hạn không tồn tại trong môi trường hàng ngày.

Năm 2019, Đại học Chiết Giang từng đề xuất và mô tả chi tiết thiết kế của CHIEF, theo Chen Yunmin, giáo sư tại trường. Cơ sở như vậy có thể “nén” thời gian và không gian, cho phép tìm hiểu nhiều vấn đề vật lý phức tạp và phục vụ một loại mục đích kỹ thuật đa dạng. Ví dụ, các nhà khoa học có thể quan sát sự lưu thông chất ô nhiễm kéo dài hàng chục nghìn năm trong tự nhiên”, Chen cho biết.

Cơ sở siêu trọng lực hàng đầu thế giới được phát triển bởi công binh lục quân Mỹ, có công suất khoảng 1.200 g-t (gia tốc trọng lực × tấn). Cỗ máy đang xây dựng ở Hằng Châu có tổng công suất 1900 g-t. Dự án được thiết kế để chứa 6 buồng thí nghiệm siêu trọng lực, mỗi buồng sẽ tập trung vào một lĩnh vực nghiên cứu cụ thể như kỹ thuật ở dốc và đập nước, địa kỹ thuật rung chấn, kỹ thuật biển sâu, môi trường, quá trình địa chất và xử lý vật liệu.

Ví dụ, kỹ thuật biển sâu như thám hiểm khoa học có thể đưa băng cháy tới gần hiện thực hơn. Băng cháy là nhiên liệu hóa thạch đông cứng tìm thấy ở đáy biển và đất đóng băng vĩnh cửu, bao gồm nước và gas, thường là methane. Chúng là nguồn dự trữ năng lượng dồi dào, phân bố rộng và cung cấp chất đốt sạch, trở thành một trong những nguồn năng lượng thay thế hứa hẹn nhất trong tương lai. Thí nghiệm siêu trọng lực có thể tái tạo quá trình khai thác và mô phỏng những phương pháp khai thác khác nhau dưới biển sâu, cho phép tối ưu hóa sản lượng và giảm thiểu rủi ro.

CHIEF nằm trong số 10 cơ sở hạ tầng khoa học và công nghệ quan trọng cấp quốc gia xây dựng ở Trung Quốc trong giai đoạn 2016 – 2020 với chi phí hơn 276,5 triệu USD.

An Khang (Theo MSN)